AZ-index > artikelindex I > artikel
| Immaculata Maria-Instituut (basisschool) Kapelleweide 7 Roosdaal |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
'Ten jare 1892 oordeelde de Eerw. Heer Van Eyndhoven, Pastoor der parochie, het geraadzaam tot algemeen welzijn der gemeente een meisjesschool te openen ...' (1), op Ledeberg. Daartoe vroeg hij de Zusters der Christelijke Scholen uit Vorselaar, die begin oktober 1892 de school opstartten. Tot 1980 leidde een zuster-bestuurster of directrice de school, toen werd H. L. De Vocht de eerste lekendirecteur. 1. 1892-1980 1.1. Ledeberg werd dus de bakermat en bleef ook door de jaren heen de belangrijkste vestigingsplaats, want de zusters lieten het liever zo. Toch was er al in 1926 sprake van het oprichten van een wijkschool te Poelk en in Pamel-centrum. Pas in 1932, toen de bewoners van Poelk een wijkschool eisten gaven pastoor en zusters enigszins toe; er kwam alleen een bewaarklas, in de gebouwen van de gemeenteschool, maar onder het bestuur van de zusters van Ledeberg. In mei 1961 lieten de zusters het beheer van de Poelkse kleuterschool over aan de gemeente. 'In 1950 werd op aandringen van de Heer Burgemeester J. De Schepper beslist een kleuterschool te bouwen te Pamel om moeilijkheden te vermijden met de gemeente, die zinnens was twee bewaarklassen te voegen bij de nieuwe gemeentelijke jongensschool.' Op 8 oktober 1951 werd de kleuterschool in Pamel-centrum geopend. Op 1 september 1975 fusioneerden de vrije basisscholen van Ledeberg en O.-L.-V.-Lombeek, in feite werd de basisschool van O.-L.-V.-Lombeek opgeslorpt. In 1980 werd het ene klasje (1e en 2e leerjaar) van de lagere school opgeheven, de twee kleuterklassen bleven. 1.2.1. In 1892 namen de zusters de drie klaslokalen van de parochieschool over, die echter op eigendom stonden van de Franse hertog de Lévis Mirepoix. De zusters vroegen dan ook meer duidelijkheid en zekerheid. Die kregen ze al in 1894, toen door bemiddeling van pastoor Van Eyndhoven de pacht werd verlengd met 99 jaar. In 1923 bekwam hij zelfs dat de (klooster- en) schoolgebouwen, speelplaats (en tuin) werden overgedragen aan de 'Vereniging der Parochiale Werken van de Dekenij Sint-Quintens-Lennick', terwijl de andere gronden rondom kapel en school aan de kerkfabriek van Pamel werden geschonken. Vandaar dat bij de uitbreiding in 1931 de kerkfabriek de toelating moest geven 'om den nodigen grond te nemen naast de bestaande klassen.' In een schriftelijke overeenkomst van 1958 werd gestipuleerd dat de v.z.w. 'Parochiale Werken' ook in de toekomst haar eigendommen op Ledeberg gratis ter beschikking zou stellen en ze ook niet zou vervreemden tenzij in algemeen overleg en met goedkeuring van de zusters. Evenwel vroeg de v.z.w. in 1976 toch 60000 fr. voor de huur van de lokalen te O.-L.-V.-Lombeek. In 1950 verwierf de congregatie ook gronden in volle eigendom, in Pamel-centrum, mits betaling van 266939 fr. 1.2.2. Al in 1893 werden, omdat er een bewaarklas werd ingericht, twee van de drie overgenomen klaslokalen opgesplitst in drie, zodat er dan in het totaal vier klaslokalen waren. In 1899 werd nog op kosten van pastoor Van Eyndhoven een muur rond de speelplaats gebouwd, maar daarna betaalde het (moeder)klooster zelf alle bouwwerken. In 1901 bouwden de zusters in het verlengde van de bestaande gebouwen en rechts (2) aansluitend aan het klooster twee klaslokalen. Van 1914 tot 1918 konden 'spijts de dringende noodzakelijkheid geen lokalen bijgebouwd worden'. 'Na den oorlog waren de klassen overbevolkt ...' en '... men zag zich genoodzaakt van de Juffrouwen Lecoyer twee schoollokalen te huren', in het vroegere meisjespensionaat (3). In 1923 werd een klaslokaal uit 1901 opgetrokken. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In 1927 werden de lokalen uit 1882 verhoogd met een verdieping. 'De onkosten (93000 fr.) werden gedekt door het (moeder)klooster, door milde giften van weldoeners en met een toelage van de gemeente.' (4) Omwille van de overbevolking eiste de inspecteur in 1930 een nieuwe lagere klas. In afwachting van uitbreiding werd al begonnen in de gang, schaars verlicht en verlucht door één smal venster. Dan maar fors uitbreiden: in 1931 werd links (2) aangebouwd, beneden een eetzaal en een strijkklas, boven drie klaslokalen, opnieuw bekostigd door de congregatie (100000 fr.), maar ook dankzij tombola en giften (32000 fr.) en met 'milden steun' (100000 fr.) van de gemeente. Het grondplan van de gebouwen palend aan het klooster bleef sindsdien nagenoeg ongewijzigd. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 foto ca. 1932 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Door ontdubbeling van klassen, omdat het 'voortgezet onderwijs' lokalen innam, verwisselden binnen die gebouwen verschillende lokalen meermaals van bestemming, verhuisde van 1947 tot 1951 de 'jongensbewaarklas' naar het oude meisjespensionaat, werd in 1948 een lokaal van het klooster ingepalmd, kwam in 1949 een bewaarklas in de overdekte gaanderij terecht. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 foto 1955: 1e rij v.l.n.r.: zusters Marie-Francisca, Bonaventura-Maria, Marie-Tereza, Marie-Polexine, Theresine, Felicie, Berthilia, Aquilina, Marie-Borgia, Godefrieda-Maria, Amedea 2e rij v.l.n.r.: juffrouwen (ook van het voortgezet onderwijs) Helena Muylaert, Josefine Neefs, Godelieve Van Herreweghen, Marguerite Vanderschueren, Jeanne Cautaerts, Bertha Van Vaerenbergh, Agnes De Coen, Celesta De Boitselier, Maria Van Laer, Cecile Strens, Christiane Plasschaert, H. Van Roosbroeck |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In 1959-1960 waren 6 zusters en 8 juffrouwen klastitularis, in 1969-1970 5 zusters en 13 juffrouwen, in 1979-1980 3 zusters en 18 juffrouwen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 1909: 3e studiejaar |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Omdat het tijdens de oorlogsjaren niet mogelijk was te bouwen 'zag men zich verplicht in 1917 een bewaarklas af te schaffen', ten voordele van een vierdegraadklas. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In 1933 werd de school 'aangewezen om breedvoerig uitgewerkte lessen voor den vierden graad te bezorgen aan het schoolmuseum van Brussel over het stellen en de vaderlandse geschiedenis.' 'In 1935 was het nogmaals hare beurt de Moedertaal in het achtste studiejaar gedurende een schooljaar te verwerken voor de wereldtentoonstelling van Brussel. Een eendrachtig ieveren van het personeel deed het werk een ereplaats verwerven in den stand van het onderwijs.' 'Het jaar 1938 is ook van bijzondere betekenis voor de school. Aan den wedstrijd, tussen de verschillende scholen onzer Congregatie, namen negentien leerlingen van het achtste studiejaar deel. Ze behaalden een prachtigen uitslag: één der leerlingen, Albine Guldemont, was primus en behaalde 95% der punten, daarbij waren nog twee grootste onderscheidingen, elf grote onderscheidingen, vier onderscheidingen en één voldoening. Zeer Eerwaarde Moeder Severine schonk een missaal als beloning, aan den primus. Eerw. H. Pastoor, Mijnheer Burgemeester, den Heer Dokter Roossens, schepen van onderwijs, gaven persoonlijk aan de drie leerlingen die de grootste onderscheiding behaalden een horloge met armband. De overige leerlingen kregen een prachtig kookboek van het gemeentebestuur.' Tijdens de oorlog werd verder onderwezen maar 'een inzinking op onderwijsgebied' (wat dit ook moge wezen) 'was toch wel te merken'. Na 1945 herpakte de school zich al vlug. 'Hand in hand wordt er gewerkt, gestudeerd om steeds op de hoogte te blijven van de moderne strekkingen inzake onderwijs.' De nieuwste handboeken werden aangeschaft, de richtlijnen uit Vorselaar consequent toegepast, met veel aandacht voor het godsdienstonderricht, voor didactisch goed opgebouwde lessen. Een van de sleutelbegrippen van de (leer)methode Vorselaar was 'aanschouwelijkheid'. Daarbij was een fraai bordschema, dat tijdens de les geleidelijk werd opgebouwd en versierd werd met mooie tekeningen, de belangrijkste visuele leidraad. (Wanneer het bord vol stond, was het einde van de les nabij!) De meisjes schreven alles wat op het bord kwam mooi over in hun schriftjes, vaak pareltjes. Prenten, kaarten, maquettes (b.v. van een altaar met alles erop en eraan) en later ook dia's of video's verhoogden de aanschouwelijkheid. Vooruit zijnde op andere scholen, bezat het I.M.I. al in 1973 een videorecorder (betaald door het oudercomité; kostprijs + TV: 76342 fr.!). Uiteraard werd in de lagere klassen het lezen, schrijven en rekenen ingedrild. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vanaf het 5e leerjaar leerden de meisjes ook Frans. Alle leerlingen kregen WerkelijkheidsOnderricht en merkwaardig ook verkeersonderricht. Tot in de jaren (19)60 kon een leerling nog de eerste, de tweede, ... de laatste van de klas zijn, meer dan 90 % of maar 60 % behalen. Daarna kwamen er op het rapport geen rangschikkingen en ook geen percentages meer, alleen cijfers op 10 voor de schoolvorderingen (of leervakken) en een waardering (uitmuntend, zeer goed, ...) voor vaardigheden en expressie en voor leer- en leefhoudingen. Vanaf het schooljaar 1977-1978 namen de leerlingen van de hogere klassen ook deel aan het diocesaan examen voor moedertaal en wiskunde. De weken voor het examen werden ze er (soms overdreven) grondig op voorbereid. 1.4.4. Bij speciale gelegenheden stapten de leerlingen stoetsgewijs door Pamel. Zo vormden ze op 10 mei 1931, een week na de toewijding van de gemeente aan het H. Hart, een prachtige bloemenstoet. 'Een twee honderd vijftig kinderen, stellende elf zinnebeeldige groepen voor, ieder versierd met een kenmerkende bloem, brachten door welluidende zangen met gebarenspel, openlijk hulde aan Christus Koning, ...' (7) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ook het kloosterjubileum van de moeder-overste gaf telkens aanleiding tot feesten. Vooral het gouden kloosterjubileum van moeder Felicie werd op 30 mei 1955 luisterrijk gevierd. En op 11 juni 1967 werd met veel verve herdacht dat 75 jaar geleden klooster en school waren gesticht. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1893-1894: de ene bewaarklas 'werd gedurende de Winter door honderd zeventig leerlingen bijgewoond.'! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Een leerlinge (9) uit de eerste graadklas van 1900-1901 vertelde later: 'Ik herinner me nog dat klasje bij zuster Mansueta: een smal treeke, een gangske en de zitplaatsen in trapvorm. Zeker met honderd kinderen in zo'n klas. Iedereen had een lei, griffel en een nat voddeke om de lei uit te vegen. Daar begonnen we letters te leren en af en toe een liedje.' |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1917-1918: 'Na het invoege treden van de schoolwet van 1914 steeg het getal leerlingen der lagere school tot drie honderd zeven en zeventig.' |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1959-1960: vermindering van het aantal leerlingen doordat de 4e graad in 1957 feitelijk was opgeheven. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Intussen was er ook een bus ingelegd die kleuters en leerlingen van Poelk en beneden-Pamel veilig naar Ledeberg bracht. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 1979-1980: 6e leerjaar van juf. Ivonne Wauters. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1.5.2. Ook al bestond er in de lagere school geen uitgesponnen schriftelijk reglement, toch waren er duidelijke afspraken en vooral, er was voortdurend controle! Zo moesten de leerlingen (zeker nog rond 1952) elke donderdag in de kerk te Pamel de mis van 8 u bijwonen en werd ter controle hun kaart afgestempeld (10). In de catecheseles, bij de voorbereiding van de kerkelijke feesten, feitelijk de ganse dag door werd de meisjes geleerd/voorgehouden christelijk te denken en te handelen. Bij speciale gelegenheden moesten de leerlingen in uniform verschijnen: een witte bloes en plastron, een blauwe rok, witte kousen en op het hoofd een wit potsvormig doekje. Op een gewone schooldag droegen ze een zwarte 'voorschoot' en een wit colletje. Eind de jaren (19)50 werd in de lagere school het uniform voorgoed opgevouwen en enkele jaren later werd de voorschoot er ook definitief uitgetrokken. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tot ca. 1960 deden de meisjes die les kregen op de eerste verdieping, aan de trap hun schoenen uit en trokken 'sloefen' aan (11). Wel durfde, ook toen al, een 'losse hand' de schoenen doen kantelen, en dan maar zoeken ...!
Later kwamen er ook afspraken over het zwemmen, het busvervoer, ... 1.5.3. De oudervereniging werd midden de jaren (19)60 opgericht, voor de basisschool en secundaire school samen. Eerste voorzitter was Johannes Clement, die opgevolgd werd door Louis Sonck. In 1974 werd Hubert De Bolle voorzitter, in 1977 Herman Van Houtem. In 1967 richtte het oudercomité een eerste Breughelfeest in waarvan de opbrengst ten goede kwam aan beide scholen. Die Breughelfeesten volgden elkaar op tot 1973. Toen stelden de zusters de opportuniteit van die eetfestijnen in vraag. Geen Breughelfeesten meer, maar het oudercomité geraakte in geldnood en groot was de financiële nood van de scholen. Daarom werd er in 1976 toch een tombola georganiseerd. In 1978 traden op de dag van de trekking de 'Minnestrelen' op, konden de ouders een glaasje drinken, een stuk taart eten, .... 'Logische' evolutie: in 1980 werden o.a. 700 haringen en 15 kg pensen aangekocht voor een ‘feestnamiddag' op zaterdag 7 juni, in feite opnieuw een Breughelfeest, in 1981 Lentefeest genoemd, in 1983 al op zaterdag en zondag! Toch probeerde het oudercomité bij momenten meer te zijn dan een geldschieter; door het uitgeven van het ouderblad Echo (12), door in overleg met directie en personeel te adviseren over de organisatie van uitstappen, oudercontacten, informatieve avonden ..., door aan te dringen op het tijdig bezorgen van de lijst der schoolbenodigdheden, op maatregelen inzake veiligheid aan de schoolpoort, ... |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. 1980- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.1. In Pamel-centrum werd begin september 1996 begonnen met een eerste leerjaar, in 1997 met een tweede. Begin september 2014 kwam daar een derde leerjaar bij, gevolgd in 2015 door een vierde. Eind schooljaar 2007-2008 werd de vestigingspaats O.-L.-V.-Lombeek opgeheven. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.3.2. Directies - Hubert De Vocht, van 1 september 1980 tot 31 augustus 1986. - Palmyre De Weghe, van 1 september 1986 tot 31 augustus 1998. - Louis Meersman, van 1 september 1998 tot 31 augustus 2012. Op 1 september 2006 werd Nicole De Cooman aangesteld als halftijds directeur ‘om in nauwe samenwerking met directeur Meersman de basisschool mee te leiden en te organiseren.’ Ze bleef het tot einde schooljaar 2006-2007 om dan opgevolgd te worden door Christiane Bekaert die halftijds mededirecteur bleef tot einde schooljaar 2007-2008. (1) Toen werd zij opgevolgd als halftijds mededirecteur door Gerda Delgouffe die het bleef tot einde schooljaar 2008-2009. Daarna werd Louis Meersman opnieuw voltijds directeur. - Kris Thielemans van 1 september 2012 tot 30 april 2023 Vervangen door Raf De Quick van 7 november 2016 tot 31 december 2016 en van 21 oktober 2019 tot 3 april 2020, door Els D’Hoe van 1 september 2021 tot 30 juni 2022, door Nathalie Van Heghe van 1 september 2022 tot 30 april 2023. - Nathalie Van Heghe, vanaf 1 mei 2023. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.3.3. Persoeel - Evolutie van het pedagogisch, administratief en dienstpersoneel:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.4.1.
Op 27 april 1984 vernielde een brand o.a. de kleuterschool en drie klaslokalen van de lagere school. De vier kleuterklassen kregen onderdak in de chirolokalen (2) op de Varing en zouden er enkele jaren blijven. De drie lagere school-klassen werden ondergebracht in lokalen van het secundair. Eind 1997 werd het Delhaize-gebouw op de Ledebergdries aangekocht. De volgende maanden werd het verbouwd tot kleuterschool met kleuterklassen, eetzaal, overdekte speelruimte, aangepast sanitair en een ruim grasplein met zandbak en speeltuigen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| De kleuters bleven er tot in 2013. Toen keerden ze terug naar klaslokalen in de lagere school, die intussen ook al lokalen ‘verwisseld’ had met de middelbare school. Zeker vanaf schooljaar 1997-1998 (toen aan een maandelijkse huur van 18000 fr.) en nog meerdere jaren nadien gingen de leerlingen turnen in de gebouwen van de vroegere droogkuis Supernova Bogaert aan de Dokter Roosensstraat. Vanaf 2018, nadat de sporthal en turnzaal van het secundair klaar waren, konden alle turnlessen van de lagere school doorgaan in de turnzaal van gebouw A, aan de overzijde. In Pamel-centrum werden in 1997 op de zolderruimte twee klasjes ingericht voor het eerste en tweede leerjaar. In de jaren 2014-2015 werd er een vrijstaand gebouw opgetrokken met twee klaslokalen, een polyvalente ruimte en een sanitair blok. Het werd plechtig ingehuldigd op 18 december 2015. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ook op Ledeberg kreeg de basisschool 'eindelijk' nieuwbouw. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nadat in 2021 het klooster was afgebroken en daarna diep uitgegraven, werd er een lichtrijk gebouw opgetrokken dat op 12 januari 2024 officieel werd ingehuldigd, met op niveau van de speelplaats twee klassen voor de kleinste kleuters, eveneens voor hen één verdieping hoger een refter en een bewegingslokaal (op beide verdiepingen ook sanitair), op de twee bovenste verdiepingen klassen van de derde graad van de lagere school. De luifels doen dienst als zonnewering en als buitengang, ‘uiteraard’ is er ook een lift. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.6.1. Vanaf 1 september 1985 werd de basischool gemengd. Het initiatief was vooral uitgegaan van het oudercomité en uiteraard was ook het secundair, dat al gemengd was, vragende partij. Daarbij werd vastgesteld dat sommige onderwijzeressen niet happig waren, zich onvoldoende voorbereid voelden. Toch werd de omvorming naar gemengd onderwijs doorgedrukt. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.7.1. Met de voor- en naschoolse opvang werd begonnen in september 1984, maar al na een jaar luidde directeur De Vocht de alarmklok: een tekort van 85180 fr! Daarop werd in september 1986 met een schone lei herbegonnen: de bijdrage van de ouders werd aangepast en er was voortaan alleen nog opvang op Ledeberg. (In O.-L.-V.-Lombeek organiseerde de gezinsbond de opvang.) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ook werden Georgette De Winne en Christiane Van Isterdael bereid gevonden volledig het beheer van de opvang op zich te nemen: Georgette de voorschoolse opvang ’s morgens en de naschoolse op woensdagnamiddag, Christiane de naschoolse op de andere dagen. Dankzij hun inzet groeide de tevredenheid van de ouders en bleven er ook meer en meer kleuters en leerlingen in de opvang. In plaats van een financieel tekort kon bijna elke maand een overschot overdragen worden aan de school. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Later werd het statuut van vrijwilliger opgeheven en werden de begeleiders ‘ingeschreven’ personeelsleden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------- (1) Halftijds was Louis Meersman toen ook pedagogisch begeleider voor de regio OZCS West-Brabant. (2) Nadat voldaan werd aan het proces-verbaal opgesteld door de brandweer. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aangevuld in oktober 2024. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
