AZ-index > artikelindex O > artikel
Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek Gemeente tot 31/12/1964 |
|||||||||||||
Opgedeeld in twee grote perioden: |
|||||||||||||
1. -1795 |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
* De daling na 1670 was het gevolg van de oorlog tussen Fransen en Spanjaarden; ziekten, een permanent gebrek aan voedingsmiddelen, inwoners die vluchtten. In 1711 was het aantal hersteld, in 1719 zelfs opmerkelijk hoog. |
|||||||||||||
2. 1795-1964
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
* In O.-L.-V.-Lombeek waren de mannen altijd in de meerderheid: b.v. in 1880: 350 m en 341 v; in 1900: 349 m en 327 v; in 1930: 395 m en 366 v; in 1964: 437 m en 387 v. |
|||||||||||||
2.3.1. Tot na wereldoorlog II dongen twee partijen naar de macht: de Bokken en de Gaten (Geiten). |
|||||||||||||
| 2.3.3. Schepenen 27/2/1882 - 15/8/1907: Van Cauwelaert Emiel Philibert 1/1/1933 - 23/7/1938 en 27/7/1939 - 27/5/1942: Van Laethem Petrus Jozef 1/1/1939 - 27/7/1939: Lanckmans Petrus 31/1/1964 - 31/12/1964: Leemans Jozef |
|||||||||||||
| 2.4.1. Secretarissen 18xx - nov. 1891: Walravens Jan Jozef nov. 1891 - 26/8/1904: Billiet Richard |
|||||||||||||
| 2.5.3. Gemeentehuis Gebouwd, samen met school erachter, in 1873 aan de huidige Koning Albertstraat (nr 189), naar ontwerp van architect Louis Spaak. (1) |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
| ‘… onderkelderd dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen op een lage natuurstenen sokkel onder leien zadeldak tussen zijtrapgevels. De classicistisch opgebouwde bakstenen lijstgevel aan de straatzijde wordt verlevendigd door middel van hardstenen lekdrempels, architraaf, druiplijsten en consoles onder de kroonlijst.’ Middenrisaliet met verdiepte rondboogvormige inkompartij waarin een rondboogdeur in vlakke hardstenen omlijsting, erboven gekoppelde rondboogvormige vensters onder overkoepelende rondboogvormige druiplijst, bovenaan een puntgevel met rond raam; in de zijtraveeën, op het gelijkvloers rechthoekige vensters met hardstenen lekdrempel onder rechthoekige druiplijst met gestrekte uiteinden, op de verdieping rondboogvensters onder rondboogvormige druiplijsten met gestrekte uiteinden. (2) Ook binnenin een drieledige structuur met een ruime centrale gang, 3 m. breed, met trappartij. Links en rechts 2 x 2 kamers van 22 m². (3) Op de voorgevel rechts een arduinen gedenkplaat t.e.v. Frans en August Van Cauwelaert en links onderaan een kleine arduinen plaat, waarop ‘wees rein’, eronder een aan een bron gekoppelde koperen kraan, boven een arduinen uitgietbak. Links geeft een poortje in een rondboogvormige hardstenen omlijsting toegang tot bijgebouwen (vroeger o.a. kolenkot), het poortje rechts leidt naar de school (Lombeekkring). In het gemeentehuis woonde ook de hoofdonderwijzer, later op de verdieping de veldwachter. (4) |
|||||||||||||
2.6.1. 'Creatief' was zeker de beslissing van de gemeenteraad op 11/12/1915: 'Om alle armoede aan eten en geld te voorkomen zal er aan de straten gewerkt worden: daarom zal ieder behoeftig gezin eenen man zetten, hunne betaling zal geschieden tegen 1,50 fr daags waarvan 0,75 fr in gelden en het overige in voedingsmiddelen of kledij.' Kreeg deze beslissing onvoldoende respons? Bijkomende maatregelen bleken nodig, zo werd b.v. in 1916 4000 kg aardappelen uitgedeeld aan de Lombekenaren. |
|||||||||||||
2.7.1. Gemeentelijk onderwijs
Opmerkingen: niet alle leerlingen daagden elke dag op (hulp thuis); het aantal betalende leerlingen is niet gekend, maar was een kleine minderheid; 1885, getallen na de schoolstrijd. (5) In 1867 was Richard Billiet onderwijzer. Hij was ook koster-organist en mocht een halve dag verlof nemen als hij in de voormiddag in de kerk moest spelen, op voorwaarde dat hij dan op donderdagnamiddag les gaf. Vanaf oktober 1868 kregen de meisjes tweemaal per week, buiten de gewone lesuren, naai- en breiles van juffrouw Philippine Walravens. Wie de les wou volgen, moest wel al kunnen lezen en schrijven! Drie jaar later werden deze lessen opgenomen in de gewone lessenrooster, op woensdag- en vrijdagnamiddag, en zelfs uitgebreid met snit, kantwerk, wassen en mazen. In 1878 telde de gemeenteschool 120 à 130 leerlingen en dat voor 1 onderwijzer. Op 14 september 1878 werd dan ook, met akkoord van de bestendige deputatie, Jean De Dobbeleer aangesteld als hulponderwijzer. In 1879 begon echter de schoolstrijd en Richard Billiet nam ontslag om ‘vrije onderwijzer' te worden in de opgerichte parochieschool. De gemeenteschool liep leeg, geen enkele leerling meer. Toch bleef Jean De Dobbeleer, die nu in feite hoofdonderwijzer was, zijn wedde verder trekken. Met de overwinning van de katholieke partij kwam er in 1884 een einde aan de schoolstrijd en de gemeenteschool groeide weer aan. Eind 1884 waren er alweer 70 à 80 leerlingen. Intussen had het gemeentebestuur aan Richard Billiet gevraagd terug in dienst te treden als onderwijzer van de hoogste klas en als hoofdonderwijzer. Jean De Dobbeleer zou opnieuw hulponderwijzer worden en les geven in de laagste klas. Dat zinde hem niet, en hij werd gesteund door de meeste ouders. Feitelijk zat O.-L.-V.-Lombeek aldus met twee hoofdonderwijzers en het probleem kwam dan ook meermaals op de gemeenteraad. Tenslotte werd een compromis aangegaan: Jean De Dobbeleer mocht in het gemeentehuis blijven wonen en kreeg dezelfde wedde als Richard Billiet. Bovendien mochten ze elkaar geen bevelen meer geven! Frans Van Cauwelaert vertelde dat, toen hij er ca. 1890 school liep, zij als bewijs van hun gelijkwaardigheid, elkaar om de week afwisselden om les te geven in de hoogste klas! De twee klaslokalen stonden pal achter het gemeentehuis (thans Lombeekkring). Na de oprichting in 1894 van een vrije basisschool voor meisjes werd de gemeentelijke basisschool al vlug een lagere jongensschool. Niet verwonderlijk dat de gemeente in 1899 nieuwe 'piscijnen' liet plaatsen (kostprijs 438,6 fr). Bovendien besloot de gemeenteraad op 23 november 1900, op aandringen van de inspecteur, de klaslokalen te herstellen en beloofde ook de bouw van klassen (geraamde kostprijs 3556,95 fr). Of bleef het bij een renovatie, want de drie huidige klaslokalen achteraan werden pas in de jaren (19)50 gebouwd! In 1904 kwam, na het overlijden van Richard Billiet, meester De Dobbeleer alleen voor een klas van 60 jongens te staan, zo ook de daarop volgende jaren (6). 'Gelukkig' voor hem daagden niet alle leerlingen dagelijks op. Zo b.v. stelde in juni 1915 de gemeenteraad vast dat de kinderen onregelmatig naar school kwamen 'en daar de aardbeziënkweek in de gemeente op grote schaal beoefend werd, vroegen de gezinshoofden verlof voor hun kinderen wat door de raad werd toegestaan.' In 1918 werd er opnieuw een tweede klas ingericht met Paul Van Stalle als hulponderwijzer. In 1924 volgde hij Jean De Dobbeleer op als hoofdonderwijzer. G. Van der Kelen werd toen hulponderwijzer, al in 1925 opgevolgd door Augusta Moulckers, die in 1935 opgevolgd werd door Oscar Van Ransbeeck. In 1939 kwam er zelfs een derde klas omdat het leerlingenaantal gestegen was tot 84, en werd André Ringoet de derde onderwijzer. (7) Paul Van Stalle bleef hoofdonderwijzer tot in 1948, toen opgevolgd door Oscar Van Ransbeeck, met André Ringoet nog als hulponderwijzer (2 klassen). In 1950 werd Frans Timmersmans aangesteld als hulponderwijzer (weer 3 klassen), maar in 1954 nam André Ringoet ontslag (opnieuw 2 klassen). |
|||||||||||||
Einde Op 14 juni 1963 besprak de gemeenteraad de fusie met Pamel en Strijtem en stelde dat de gemeente onafhankelijk wenste te blijven, maar dat indien het toch tot een fusie moest komen ze de voorgestelde samenvoeging boven alle andere verkoos. Daarbij vroeg de raad waarborgen voor het behoud van een Lombeekse eigenheid. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
