Werd geboren op 12 mei 1890 te Sint-Jans-Molenbeek. (1) Tijdens wereldoorlog I was hij officier in het Belgisch leger (2) (3). Na de oorlog werd hij beheerder van verschillende maatschappijen. Op 22 april 1931 huwde hij te Antwerpen met de vijftien jaar jongere Joanna A. M. M. Van Bulck. In 1932 verhuisde het jonge paar van Antwerpen naar O.-L.-V.-Lombeek en ging er wonen op kasteel Rokkenborch (dat Robert Motteux had gekocht van zijn oom). Ook herberg De Kroon met zaal De Filosoof werden zijn eigendom. In het gezin werden drie kinderen geboren.
Bij de verkiezingen van 9/10/1932 behaalde Robert Motteux met zijn partij 'de gaten' de meerderheid en vanaf 1 januari 1933 werd hij burgemeester van O.-L.-V.-Lombeek (4). In 1936 was hij kandidaat van Rex (5) voor de kamer van volksvertegenwoordigers, maar hij werd niet verkozen. Toch werd hij volksvertegenwoordiger, als plaatsvervanger. Ook stichtte hij de Rex-harmonie, die in O.-L.-V.-Lombeek en de omliggende dorpen propagandatochten hield. Hij slaagde er eveneens in Rex naar O.-L.-V.-Lombeek te halen om er op 10 juli 1938 landdag te houden. Die dag droeg hij de burgemeesterssjerp op het Rex-uniform en bracht hij de Hitlergroet. Hiervoor werd hij door de hogere overheid 'afgesteld' als burgemeester, maar kon toch schepen blijven. Enkele dagen later besliste het college van burgemeester en schepenen (partijgenoten) dat 'als blijvende herinnering en blijk van hulde voor al het goede dat hij tijdens zijn vijfjarig burgemeesterschap tot stand heeft gebracht' de Koollochtingstraat (langs zijn kasteel) voortaan Robert Motteuxstraat zou heten. (6) Op 16/10/1938 behaalden de 'gaten' opnieuw de meerderheid en Robert Motteux de meeste voorkeurstemmen. 'Afgesteld' zijnde kon hij echter binnen de twee jaar geen burgemeester worden en werd hij even gewoon gemeenteraadslid, tot hij eind mei 1939 (dankzij het ontslag van een partijgenoot) weer schepen werd. Enkele maanden later keerde hij zich af van de partijleiding van Rex, maar bleef toch rexistisch denken. Toen in mei 1940, tijdens de achttiendaagse veldtocht Engelse troepen enige dagen in O.-L.-V.-Lombeek kampeerden vluchtte hij uit schrik voor represailles, maar keerde in juni terug. Nadat in maart 1941 burgemeester Lanckmans ontslag had genomen werd Robert Motteux, opgehemeld door de bezetter als de beste kandidaat, aangesteld als dienstdoend burgemeester en op 12 december ook effectief benoemd. Meermaals ontving hij Duitse gezagsdragers op het gemeentehuis en op feesten in het kasteel Rokkenborgh (7) (8). Zo kon hij gelden verkrijgen voor openbare werken in de gemeente (en werk voor jonge mannen die zo ontsnapten aan de verplichte tewerkstelling in Duitsland) (9). In 1943 kwam hij echter in conflict met de Duitse overheid, diende zijn ontslag in, maar werd gevraagd toch in functie te blijven, aldus tot begin september 1944. Al die jaren was hij de feitelijke machthebber van de gemeente. door zijn aanhangers (toch voor de oorlog en tijdens de eerste oorlogsjaren, de meerderheid!) geprezen om zijn ‘goed bestuur' (10). Maar zelfs volgens de bezetter handelde hij meermalen uit eigenbelang en deed hij aan vriendjespolitiek (11); volgens zijn politieke tegenstanders heerste hij als een ‘dictator' over O.-L.-V.-Lombeek (10). Zelf beweerde Robert Motteux (12) o.a. dat hij Lombeekse krijgsgevangenen had teruggebracht en de deportatie van werkweigeraars had voorkomen, dat hij in 1942 100000 fr aan de Weerstand had gegeven, dat de Duitsers hem in 1944 verplichtten ontslag te nemen als burgemeester omdat hij de 'Duitse opdrachten saboteerde', ontslag dat bleef hangen door de nalatigheid van het ministerie (13). Maar kort na de bevrijding werd hij opgepakt en 5 maanden vastgehouden. Intussen was hij als burgemeester vervangen en in 1945 ontnam de bestendige deputatie hem definitief, omwille van 'verschillende onvaderlandsche daden' zijn gemeentelijk mandaat. Ontzet uit zijn burgerrechten was hij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 24/11/1946 niet meer verkiesbaar. Zijn echtgenote probeerde 'de meubels nog te redden' en stelde zich kandidaat. Ze werd verkozen, maar ‘de gaten' verloren de meerderheid en ze nam ontslag als gemeenteraadslid.
Daarop vertrok het gezin naar Belgisch-Congo en vestigde zich te Costermansstad (nu Bukavu). Robert Motteux overleed er op 11 augustus 1954.

In december 1944, toen Emiel Van Cauwelaert d.d. burgemeester was geworden, werd de Robert Motteuxstraat opnieuw Koollochtingstraat!
De eigendommen van Motteux te O.-L.-V.-Lombeek kwamen in andere handen o.a. kasteel Rokkenborch en ook het erf De Kroon, bestaande uit herberg De Kroon met zaal De Filosoof en een bouwgrond aan de Hunselberg.





-------------------------------------------------------------------------
(1) Zoon van August Motteux en Marie Justine Haubrechts.
(2) In zijn dagboek, bijgehouden gedurende WO I, schreef dom Franco de Wyels: ‘In de namiddag zie ik Robert Motteux, wachtmeester, waarnemer van de artillerie (van het kasteel van Lombeek). Hij is zonet verheven tot Ridder in de Leopoldsorde om tijdens een beschieting op zijn post te zijn gebleven.' Maar in ‘Mémorial du Centinaire de l'Ordre de Léopold 1832- 1932' werd Motteux (bewust?) niet vermeld.
(3) Zoals vele militairen had hij een oorlogsmeter; uit Antwerpen. Zij bezat een brouwerij en heeft hem financieel gesteund.
(4) In 1946 schreef hij in een brochure 'Aan mijne medeburgers': 'Veertien jaar is het nu geleden dat een heilig man me smeekte de Lombeekse bevolking te verlossen van het juk van de Van Cauwelaerts.' Wie bedoelde hij met 'een heilig man'?
In een gesprek met de werkgroep DF-Klokje (1986) noemde Karel Van Cauwelaert hem een overtuigd rexist en een geweldige bluffer.
(5) Hij was ook uitgever van het tijdschrift ‘De Filosoof van Loemmek. Weekblad van de verstandige en geestige lieden van 't Payottenland'. In de uitgave van 21 april 1936 pleitte hij, in een aanval op de regering, voor een ‘revolutie' tegen het ‘regiem der rooverij' en de ‘valsche democraten', ‘een kamp op leven en dood met onze hoogmoedige en schraapzuchtige meesters, die al wat gij bezat hebben ingepalmd en uwe ellende door onverschilligheid bespotten met te zeggen dat alles goed gaat.' In een bijgaand artikel zocht een anonieme auteur duidelijk inspiratie voor een nieuw staatsbestel bij het Duitse nationaal-socialisme.
(6) Opmerkelijk en misschien wel typerend voor hem is dat in 1937 ‘door de zorgen van den Heer R. MOTTEUX' een mirakelboekje uit ca. 1685 (toen uitgegeven door pastoor Augustinus De Pape) opnieuw werd gedrukt. Hij liet de uitgave zelfs voorzien van een kerkelijk ‘imprimatur'!
(7) Volgens Dirk Martin in 'De Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg in België tussen cultuurroof en cultuurpolitiek, 1940-1944' (te lezen op internet) ontmoette Robert Motteux o.a. de partijideoloog van de nazi's, Alfred Rosenberg en was hij contactpersoon van diens Hauptstellenleiter Georg Ebert. Motteux 'was een van de geprivilegieerde vooroorlogse gesprekspartners.' Tijdens de oorlog bezocht hij in Elsene regelmatig het hoofdkwartier van de Hauptarbeitsgruppe Belgien (die hier o.a. 150000 publicaties confisqueerde) en deed er 'voortdurend suggesties m.b.t. de toekomst van België'.
(8) Regelmatig kwamen er onder de oorlog ook rexistische jeugdbewegingen naar O.-L.-V.-Lombeek (die door de gemeente marcheerden). Telkens verbleven zij in gebouwen van Motteux.
(9) En als gewiekst zakenman met hen ook lucratieve deals afsluiten.
(10) Getuigenissen opgetekend in het archief Krijgsauditoraat.
(11) In ‘Dossiers Burgemeesters 1920-1994', Rijksarchief Vlaams-Brabant.
(12) In de brochure 'Aan mijne medeburgers'.
(13) Straatnamen, huisnummers wijzigen of onleesbaar maken, valse papieren, … zodat de Duitse politiediensten de werkweigeraars niet vonden, maar volgens de oppositie gebeurde dit buiten Motteux om.





Aangevuld in juli 2024.