Hubert De Bolle & Roosdaal

Cidrerie Moderne Van Tricht et Couck/Cidrerie Couck Broeders en Zuster

Cidermakerij van 1913 tot 1931

Cidrerie

In het hof te Zijpe werd in 1913, waarschijnlijk onder impuls van Adolf van Tricht, samen met Frans, Leon, Jan-Baptist en Seraphina Couck een cidrerie opgericht. Tot in 1931 werd er appelcider gebrouwen en verkocht. (1) Gechampagniseerde appelcider waarvan met ‘wat’ overdrijving werd gezegd dat als men de beschermende ijzerdraadjes had losgemaakt de kurk tot in Okegem sprong. Maar eveneens dat de cider in Brusselse hotels als champagne werd geschonken. Ook dat hij ooit in de pastorie te Pamel per abuis als champagne werd geserveerd. Clemence, de huishoudster, had zich van caveau vergist. Niemand van de genodigden, ook monseigneur niet, had het verschil gemerkt. (2)
De geschiedenis hierna van de cidrerie is gebaseerd op twee factuurboeken. Met het eerste werd gestart in 1913, onder de titel ‘Cidrerie Moderne Van Tricht et Couck’, het tweede werd aangelegd vanaf 1928 en werd betiteld met ‘Cidrerie Couck Broeders en Zuster’.
In de beginjaren had Adolf de leiding. (3) Eerst hield Frans het factuurboek bij, later was het Seraphina die de leveringen inschreef. Leon drukte o.a. de etiketten en de befs voor de flessen. Na het overlijden van Adolf in 1919 zorgden broers en zus Couck in 1920 voor een heropstart.

Verkoop

Jaar	‘Idéal’ ‘Mousseux Idéal’	‘Roode Bruisschaart’	Opmerkingen
1913 vanaf 13 okt.	193 grote flessen tegen 1,75 fr. 52 kleine flessen tegen 1 fr.		De Pamelse priesters en notaris Velge kregen een vermindering op de prijs.
1914	931 grote flessen 59 kleine flessen ongewijzigde prijzen		Zelfde reducties. De cider kreeg een naam: ‘Idéal’.
1915	796 grote flessen 178 kleine flessen ongewijzigde prijzen		Zelfde reducties, ook voor de Pamelse dokter Willems.
1916	3783 grote flessen, prijs steeg einde jaar naar 2 fr. 1164 kleine flessen tegen 1,05 tot 1,15 fr.		Nieuwe naam: ‘Mousseux Idéal’.
1917 tot 28 mei	3439 grote flessen tegen 2 fr., soms 2,25 fr. 424 kleine flessen, zelfde prijs
juni 1917 tot eind 1920	geen verkoop
eind 1920 en 1921	589 grote flessen tegen 4 fr. geen kleine flessen meer	199 grote flessen tegen 2,75 fr.	‘Roode Bruisschaart’, vermoedelijk op basis van appelen en krieken, ook gechampagniseerd.
1922	1620 grote flessen tegen 3,75 tot 4 fr.	140 grote flessen ongewijzigde prijs	Eenmaal van de ‘Mousseux Idéal’ een partij ‘doux’ en een partij ‘sec’.
1923	6922 grote flessen tegen 3,75 fr.	1949 grote flessen tegen 2,50 fr.	Voor het eerst takszegels.
1924	9057 grote flessen ‘Mousseux Idéal tegen 3,75 à 4 fr. en ‘Roode Bruisschaart’ tegen 2,75 fr.
1925 tot sept.	4091 grote flessen ‘Mousseux Idéal’ tegen 4 fr., ‘Grand Mousseux’ tegen 7,50 fr. en ‘Roode Bruisschaart’ tegen 2,75 fr.		‘Grand Mousseux’, een uitzonderlijk vat?
sept. 1925 tot maart 1928	geen verkoop	geen verkoop	Of is er een factuurboek verloren gegaan?
vanaf april 1928	1741 grote flessen ‘Mousseux Idéal’ tegen 5,95 fr. + taksbandje van 0,75 fr. en ‘Mousseux II’ tegen 3,50 à 3,75 fr + taksbandje van 0,60 fr.		Vanwaar die lagere prijs voor de ‘Mousseux II’?
1929	2701 grote flessen tegen 5,50 à 5,95 fr.
1930	1297 grote flessen tegen 5,50 fr.
tot 25 maart 1931	225 grote flessen		256 flessen hield de familie Couck voor zich.

Opmerkingen:
De flessen werden verpakt in manden van 25. In 1914 werd voor een ‘panier’ 2 fr. aangerekend, in 1922 al 5 fr. In de beginjaren werden de flessen ook verpakt in houten kisten of bakken. Voor die ‘caisses’ werd 1 fr. gevraagd.
Waarschijnlijk gebeurde het vervoer per spoor, maar volgens een voetnoet in het factuurboek werden in 1925 sommige bestellingen ook uitgevoerd door een transportfirma.

Kopers

Pastoor Van Eyndhoven die van 1913 tot 1926 niet minder dan 20 bestellingen plaatste met een totaal van 750 grote en kleine flessen; zijn onderpastoor Joossens met een 25-tal bestellingen van minstens 300 grote en 126 kleine flessen. Pastoor Verwimp bestelde ‘maar’ 30 flessen, pastoor Janssens 50 flessen. Kapelaan Bervoets kocht 125 flessen en kapelaan De Roeck 50 flessen. Directeur Mertens van het ‘gesticht’ bestelde 232 grote en 70 kleine flessen. Ook de burgemeesters Van Mieghem en De Schepper kochten flessen ‘Mousseux Idéal’, alsook gemeenteraadslid Bogaert, secretaris De Beenhouwer, onderwijzer Staels, koster Van de Perre, molenaar Van Nuffel, dokter Willems, … Maar ook in de herbergen werden flessen ‘Mousseux Idéal’ en ‘Roode Bruisschaart’ ontkurkt: Homère De Vidts (Belle Alliance) bestelde in 11 leveringen 813 grote en 125 kleine flessen; Jozef Van Vreckem (Bij den Bruinen) 155 grote en 20 kleine; Kamiel Muylaert (De Notelaar) 159 grote; Domien Barbé (Het Schipken) 125 grote; Lanckman (De Steekvogel) 25 grote; Victor Waltniel (Kuiper) 219 grote en 35 kleine; wed. De Boitselier (De Sparrenboom) 59 grote; Remi Creeten (De Meiboom) 25 grote; Richard Geeroms (Het Zaagsken) 181 grote; Gaugericus Segers (De Waal) 50 grote; wed. De Doncker (De Groenen Boomgaard) 20 grote en 50 kleine; wed. Lemaire (De Gouden Leeuw) 132 grote; …Van buiten Pamel kwamen er bestellingen uit bijna 100 steden en dorpen. Uit Brugge, Leuven, Brussel, Mechelen, Antwerpen, Tongeren, Ninove, Halle, Geraardsbergen, Zottegem, Gent, … uit Luik, Bergen, Haine Saint-Pierre, Cuesmes, Complain-au-pont, Vielsalm, … De verst verwijderde stad was Den Haag met 125 flessen. Onder de bestellers waren er priesters, notarissen, veeartsen, dokters, schooldirecteurs, onderwijzers, stationchefs, brouwers, …

Boeken dicht

In 1923 werd 32086,68 fr ontvangen (daarin begrepen 1271,08 fr die nog in kas was) en werd 31306,41 fr. uitgegeven. Dus, zelfs in een piekjaar werd er in feite meer uitgegeven dan ontvangen! Kwam daarbij dat de verkoop in 1925 sterk was verminderd en na een stilstand van bijna drie jaar in 1928 nog verder was gekrompen. Redenen waarom enkele jaren later, op 25 maart 1931 de boeken definitief werden gesloten. (4)

---------------------------------------------------------------------
(1) Mogelijk werden er voor 1913 ook al appelen geperst tot cider, maar dan voor eigen gebruik.
(2) Van Herreweghen Gerard: ‘De cidrerie van Tricht-Couck’, in DF-Klokje, 34e jg, 2002, nr 3. Aldaar p. 76.
(3) Dat blijkt o.a. uit de vaststelling dat hij onderaan een bladzijde van het factuurboek tekende voor ‘Vereffend op heden 9 oktober 1916’.
(4) Aan het einde van het tweede factuurboek werd nog een ongedateerde rekening van 1025 fr geboekt voor ‘une presse, un appareil à champagniser, un tourniquet à 8 bouts, un filtre nr. 8’. Die pers werd nadien ook aan buren en kennissen uitgeleend, die dan persten voor eigen gebruik.