boomstructuur: startpagina >
AZ-index > artikelindex D > artikel


(in) De(n) Groenen Boomgaard

Vroegere herberg, uiteraard aan de Groenenboomgaard

Meer dan twee eeuwen lang genoemd naar een voor de herberg gelegen 'boomgaerdt' (22 dagwand groot in 1685, nog 12 dagwand en 8 roeden in 1790). Ook de straat werd nadien Groenenboomgaard genoemd.
Eerst was het alleen een 'behuijsde hofstede', in de eerste helft van de 17e eeuw bewoond door Gooikenaar Dierick De Dobbeleer (+1648) en zijn vrouw Anna Hendricx (+1633) uit Pamel, opgevolgd door hun oudste zoon Joannes (1) getrouwd met Catharina Walravens (+1665). (2) Na de dood van Joannes in 1668 was het kleinzoon Joos Walckiers, getrouwd met Elisabeth Nicolai, die opvolgde. Vermoedelijk heeft hij de huidige woning gebouwd. In 1685 bewerkte Joos 115 dagwand, waaronder goed van het Hof te Dalem en van Jericho. Bovendien was hij pachter van het brouwrecht van de Heer van Pamel, in 1693 tegen 230 pond per jaar en 4 tonnen bier. Omdat in een brouwershuis ook meestal werd getapt, is het waarschijnlijk dat het er toen ook al herberg was. Na de dood van Joos in 1729 stond het huis enige tijd leeg, maar uiteindelijk betrok waarschijnlijk dochter Maria Jacoba het ouderlijk huis, samen met haar man Olivier Van Opdenbosch uit Meerbeke. Beiden overleden in 1741, maar enkele kinderen bleven (waarschijnlijk) inwonen tot ca. 1755, toen Pamelaar Hendrik De Bondt (1710-1784) en Elisabeth Maillaert (+1783) er introkken (gekocht? gehuurd?) (3). In de periode 1771-1778, dus toen Hendrik en Elisabeth er nog woonden, tekende Ferraris een langgevelhoeve met een uitbouw rechts achteraan. Hun oudste zoon Frans (1743-1807), getrouwd met Catharina Verhasselt (1757-1796) volgde hen op. In 1790 werd in de verkoopakte van het Kasteeltje gestipuleerd dat de verkoop doorging in de herberg 'Den Groenen Boomgaard', ten huize van Frans De Bondt; het is voorlopig de oudste vindplaats van de naam. Rond 1800 liet Frans de herberg over aan Petrus Jozef Evenepoel. Na diens overlijden in 1848 bleef zijn (derde) echtgenote, Joanna Theresia Geeroms ter plaatse, samen met enkele van haar kinderen die er ook na haar dood bleven wonen, tot in 1872 (4) toen zij de hofstede/herberg verkochten aan Edward Walravens en Bernardina Carlier (5) Begin 1879 verkochten deze 'het pachthof gezegd den groenen boomgaard, gestaan en gelegen op het suivenen, groot 27 a . 41 ca.' voor 6000 fr verder aan Pamelaar Henri De Doncker (1846-1909) en Josephina Matthijs (1849-1923). Hun zoon Frans (1883-1958), getrouwd met Joanna Maria Vaeremans (1886-1968) tapte voort maar na hem werd 'Den Groenen Boomgaard' definitief gesloten. (6) Intussen hadden in de jaren (19)30 Frans' jongste zus, Maria Sylvia (1892-1973) en haar man Cyriel Simon (1891-1974) het rechtse deel van de hoeve verbouwd tot een afzonderlijk woonhuis (later omgevormd tot de nrs 15). Uiteraard moest daarbij de voorgevel van het oorspronkelijk gebouw aan lengte inboeten. Daar het gezin van Frans en Maria kinderloos bleef werd zoon Marcel van Cyriel en Maria Sylvia de erfgenaam van het ganse complex, dat in de jaren (19)70 als volgt werd omschreven:

 

'Z.g. "In den Groene Boomgaard", voormalige herberg uit XVIII B, heden verlaten en met verval bedreigd. Zes traveeën breed huis met één bouwlaag en afgesnuit zadeldak (mechanische pannen) met geprofileerde houten modillons. Beraapte voorgevelbepleistering uit XIX. Steekboogvensters en -deur in vlakke arduinen omlijstingen. Rechth. zoldervenstertjes. Behouden bakstenen schouw en moerbalken met afgeschuinde kanten.
Haakse aanhorigheid voorzien van rechth. deuren van arduin.' (7)

 

Marcel (1934-1984), getrouwd met Gabriëlle De Brabanter, heeft de historische herberg daarna laten opkalefateren tot wat we heden zien (nu nrs 11 en 13).

 




-----------------------------------------------------------
(1) Dierick en Joannes waren schepen van Pamel.
(2) Dochter van Nicolaes Walravens en van Maria Eylenbosch uit het Hof op Tezuivene. De grafsteen van Nicolaes staat op Ledeberg tegen de kerkgevel.
(3) Voordien hadden zij een herberg uitgebaat in O.-L.-V.-Lombeek.
(4) Pachters te Mollem-Bollebeek.
(4) Gingen de kinderen Evenepoel toen wonen in een nieuwe woning die ze lieten bouwen aan de Groenenboomgaard(straat), in de onmiddellijke buurt, rechtover de herberg?
(5) Pachters te Mollem-Bollebeek.
(6) Vorige geschiedkundige gegevens werden voornamelijk geput uit '20 Pamelse huisgeschiedenissen' van G. Van Herreweghen; extranummer DF-Klokje, Davidsfonds Roosdaal, 2002, 135 p. Aldaar pp. 31-38.
(7) In 'Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen' 2n Vlaams Brabant Halle Vilvoorde, 2e druk 1977, 827 p. Aldaar p. 526.
Hier wordt de bouw dus gesitueerd in de 2e helft van de 18e eeuw.