AZ-index > artikelindex H > artike
Hof te Steen(e)borre Hoeve te Pamel aan de Tezuivenestraat |
|
| Aan de Tezuivenestraat (nu nr. 20) staan nog steeds gebouwen van het hof te Steen(e)borre. De naam verwijst naar een ‘steene borre’ of ‘steenput’ op het erf. (1) Later werd het hof vooral vernoemd naar families die er woonden, ‘te Walckiezes’, ‘te Schoukens’. | |
|
|
| Waarschijnlijk behoorde het hof van oudsher tot het leen te Zuivene (2)/te Ste(e)ne van de heren van Ledeberg, met leenmannen van het geslacht de Suven/de Lapidibus, van den Stenen. Hebben zij het hof te Steen(e)borre opgetrokken? Het is niet meer te achterhalen. Rond midden (?) 14e eeuw kwam de Brusselse magistratenfamilie de Mol in het bezit van het leen te Zuivene/te Ste(e)ne, dus ook van het hof te Steen(e)borre; Rudolf, Iwein, Dierik, Iwein, Jan en Hendrik werden de eigenaars. Na het overlijden van Hendrik werd het hof te Steen(e)borre afgesplitst en kwam het ca. 1525 in eigendom van zoon Frans de Mol. Door overerving werd het hof te Steen(e)borre daarna achtereenvolgens overgeheveld naar verschillende adellijke families. Zo werd in 1634 Jan Charles Streignart, heer van Huldenberg en Smeierberg, als eigenaar vermeld (3); al voor 1653 overgenomen door zoon Jan Streignart, ook Charles genaamd. Later werd François Claude de Humain de bezitter van het hof, dat na hem eigendom werd van ‘den heere Tresorier Wauslauski’. (4) Waarschijnlijk bleef de familie Wauslauski eigenaar van het hof te Steen(e)borre tot in jaren (17)80. Immers in 1787 werd het woonhuis van de hoeve heropgebouwd door pachter Jan-Baptist Walckiers en echtgenote Joanna Adriana Covens. Vandaar het vermoeden dat zij de hoeve en mogelijk ook percelen grond toen al gekocht hadden. Het is het woonhuis dat er nu, uiteraard gerenoveerd, nog staat. Hun oudste zoon, eveneens een Jan-Baptist, getrouwd met Catharina Theresia Van Lierde, bleef op het hof. Hij overleed in 1823, op 46-jarige leeftijd. Catharina overleefde hem nog bijna 46 jaar. Na de dood van haar moeder in 1869 bleef dochter Adriana Petronilla als enige erfgename op het hof tot bij haar overlijden op 10 september 1882. Volgens haar laatste wilsbeschikking kwam het hof met aanpalend erf in handen van Victorina Lebacq, een achternicht van moederszijde, die reeds enkele jaren bij haar inwoonde en haar had verzorgd. Nog geen vijf maanden later trouwde Victorina met onderwijzer Daniël D’Hoe. Na hen ging het hof over op hun jongste dochter Maria Sidonia, die op 14 juli 1920 trouwde met Sylvain Schoukens (°Schepdael 5/9/1894). Maria Sidonia overleed al op 20 februari 1922 en Sylvain hertrouwde met Maria Van Eeckhoudt uit het Schaliënhof te Gooik. Deze bleef ook na het overlijden van Sylvain in 1967 op de hoeve wonen. Echter werd de enige dochter van Sylvain uit zijn eerste huwelijk, die ook Maria Sidonia werd genoemd, de erfgenaam van de hofstede. Zij huwde in 1945 met Louis Van Wilderode. In de eerste helft van de twintigste eeuw was in het hof te Steen(e)borre de melkerij Sint-Gaugericus gevestigd waar de Poelkse boeren met hun melk terecht konden.(5) In 1634 (6) arriveerden Joos Walckiers en Anna Jacobs als pachters op het hof te Steen(e)borre. eersten van zeven generaties Walckiers die op het hof boerden. Al in 1645 volgde zoon Carolus, getrouwd met Anna De Dobbeleer, zijn vader op. Na het overlijden van Carolus in 1668 duurde het nog een tiental jaren vooraleer de op één na jongste zoon, die ook Carolus heette de pacht overnam. Hij trouwde met Anna Herremans en samen bewerkten zij in 1685 niet alleen de pachtgrond die bij het hof te Steen(e)borre hoorde, ca. 50 bunder, maar eveneens eigen goed en ook gronden die zij huurden, o.a. ca. 30 bunder van de eigenaars van het Hof op Tezuivene (7). Bovendien hadden zij in 1693 vijf knechten! Zoon Frans-Claudius, in 1726 getrouwd met Anna Van de Perre werd de volgende pachter. Maar Frans-Claudius overleed al in 1741 en Anna hertrouwde eind datzelfde jaar met Jan Straetmans. Zij pachtten het hof verder tot ze werden opgevolgd door zoon/stiefzoon Jan-Baptist Walckiers die vermoedelijk in de jaren (17)80 pachter-eigenaar werd (zie hierboven). |
|
----------------------------------------------------------------------- (1) De oudste steenputten waren in natuursteen of ‘schorresteen’ opgemetseld. (2) Het hof te Steen(e)borre werd soms hof te Zuivene genoemd, maar ook het hof te Ste(e)ne werd aldus vernoemd. (3) Tot in de 19e eeuw was er te Pamel nog sprake van het ‘goed van Houillebergh’ voor de hoflanden van de heren van Huldenberg. (4) R.A.B. Schepengriffie Pamel, nr. 6521, blz. 80. (5) In 1918 was dochter Clothildis D’Hoe ‘directrice’ van de melkerij. (6) Mogelijk al vroeger. (7) Die toen financiële problemen hadden. |
|
| Aangevuld in februari 2024. | |
|
|
