boomstructuur: startpagina >
AZ-index > artikelindex Z > Zusters C.S. > artikel


Zusters der Christelijke Scholen (Ledeberg)/stichting

In het archief van de zusters zit een historisch overzicht, geschreven in 1949, met o.a. herinneringen van zuster Bertha die er in 1892 bij was. Hierna de eerste bladzijden:

 


 

 

 


Huis en school werden gebouwd op den goederen van den geachten Hertog de levis-Mirepoix, verblijvend te Mirepoix in Frankrijk.
Deze goederen werden afgestaan aan de kerkfabriek van Pamel die ze mocht gebruiken voor liefdadige instellingen. Zo komt het dat in 1879 (1) de katholieke school werd gebouwd op Ledeberg. Drie klassen waren er, de grond lag er voor 't grijpen en zo kon in 1892 met weinig kosten het klooster gebouwd worden naast het hogervermelde schoolgebouw in 1892. Bij de verdere uitbreiding van de school in 1930 gaf de kerkfabriek de toelating om den nodigen grond te nemen naast de bestaande klassen. De huidigen eigendom beslaat een oppervlakte van 44,35 a. (2)

 

 

 


In het Westen van Brabant ligt een bergachtige en met bossen bedekte landstreek. Hiertoe behoort het vruchtbare Pamel met het schilderachtige Ledeberg.

 

 


Een artistiek torentje priemt pijlrecht door de weelderig, breedgetakte beukenkruinen van den heuvel. Als een zwellende zee van donkergroene golven ontvouwt zich de berghelling.
Zuidwaarts biedt deze berghelling afwisselend in speelse kleuren een weelde van vruchtbare gronden. Westwaarts in de verte de vlakten van Vlaanderen hun veelkleurige tapijten ontrollen met een wijdsen blauwen gezichteinder als achtergrond, kunnen de ogen zich vermeien in allerlei kleuren en tinten uit het afwisselende landschap.

 


 


De lichte zandgrond op het bergvlak steekt mooi af tegen de zware kleur van den voetheuvel. Op dien heuvel, nochtans meer dan een half uur van de toenmalige parochiekerk verwijderd, werd in 1892, het huis van de Zusters gebouwd en een meisjesschool geopend.
Om dit echter te begrijpen moeten we een beknopt overzicht geven van de historiek van het onderwijs in Pamel.
Geen rustiger oord vonden de voorvaderlijke heren van Ledeberg als middelpunt voor plaatselijke beschaving en onderwijs dan onder dien aantrekkelijken dom der majesteitsvolle beukenrijen.
In de 17 eeuw in de schaduw van een middeleeuwse kapel, begon er het onderwijs.
De eerste onderwijzer, waarvan de geschiedenis van Pamel gewag maakt, heette Arnold Evenepoel. Hij stierf den 13 April 1712 (3), hij hield school in zijn eigen woonhuis.
In 1713 bekwam Arnoldus Lindemans van den toenmaligen heer van Pamel D' Ogniez Comte de Coupigny een vergunningsbrief tot het openen van een onderwijsinrichting te Ledeberg.
Deze instelling bleef in voege tot in 1869 wanneer een gemeenteschool in Pamel werd gebouwd, waar volgens de tijdsgebruiken het onderwijs gemengd was.
Toen in 1879 de grote schoolstrijd begon was het wederom op dien mooien heuvel van Ledeberg dat een vrije katholieke school gebouwd werd. In 1884 werden deze klassen verlaten (4), daar al de kinderen wederom de gemeenteschool bijwoonden.
Ten jare 1892 oordeelde de Eerw. Heer Van Eyndhoven, Pastoor der parochie, het geraadzaam tot algemeen welzijn der gemeente een meisjesschool te openen en stichtte er te dien einde het klooster van de Zusters der Christelijke Scholen van den H. Jozef Calasanz.
Het nieuwe klooster werd gebouwd tegenover de hierboven vermelde kapel van Ledeberg, nabij de katholieke school, die alsdan ter beschikking van de Zusters gesteld werd.
Waarlijk treffend was het hoe de bevolking met gezamelijke krachten ieverde voor het spoedig opbouwen van het huis der Zusters.
Bouwvallige muren der omheining van het oude kasteel werden neergehaald om de laagte te vullen geschikt tot tuin, het bos werd ontgonnen voor zoveel er te bebouwen grond nodig was, koeien en paarden werden ingespannen om het nodige bouwmaterialen op den heuveltop te brengen. Weldra was de kleine woning gereed voor de drie komende Zusters die zouden arbeiden onder de zegening van den Almachtige die van uit zijn tabernakel hun drukke werkzaamheden te midden van een armoedig beginnen van zo dichtbij zou volgen.
OP VIERDEN OCTOBER 1892 zond Eerwaarde Moeder Aldegondis, Moeder Salesia, Zuster Alida en Zuster Bertha naar het Pamelse klooster om er het veel belovende oogstveld te bewerken. Ze werden met vreugde door de inwoners ontvangen.
Over het nederig, arm kloosterke, gelegen te midden van een rijke, betoverende omgeving werd de H. Benedictus Labre, de arme pelgrim onder Italië's blauwehemelen als patroon aangesteld.
Het klooster kreeg de benaming "Berg Sinai".
De Stichter Zeer Eerwaarde Heer Van Eyndhoven was begaan met het lot van de Zusters. Met raad en daad stond hij hen bij. Elke week bezocht hij de scholen en moedigde de Zusters en leerlingen aan. Op derde Januari 1926 behaagde het den Heer den ievervollen Stichter, tot zich te roepen. Met recht mocht hij op zijn sterfbed zeggen: "Ik zal geerne de kosten doen en mij zelve ten koste leggen voor uw zielen." De nieuwe stichting werd gelouterd door de beproeving. Op elfden Mei 1897 werd Moeder Salesia, na een kortstondige ziekte, aan de liefde van haar Zusters ontrukt. Ze had nauwelijks den ouderdom van negen en twintig jaar bereikt.
Zuster Alida verbleef in Pamel tot in 1896 wanneer ze als overste aangesteld werd in Geetbets.
Moeder Salesia, die ziekelijk was, vond in de dienstvaardige Zuster Alida een steun in haar zwakheid. Dikwijls nam deze den last van twee klassen op zich, terwijl ze daarbij haar zieke Overste verzorgde en schier al het huiswerk verrichtte. Ze had ook kunstaanleg tot het schilderen van beelden en bewees daardoor in heel de Congregatie veel dienst. Ze overleed in het Sanatorium in den ouderdom van 66 j. op 2 December 1926.
Zuster Bertha is thans (1949) nog de enige overlevende stichteres.
Terecht mogen wij van de Zusters- Stichteressen zeggen: "Zij hebben in tranen gezaaid, wat wij met vreugde maaien".


-----------------------------------------------------------------------
(1) Met de parochieschool werd gestart in 1879. De gebouwen werden in 1881 opgetrokken.
(2) Anno 1949. In 1923 werd in de schenkingsakte 44a8ca opgetekend.
(3) Overleed op 3 april.
(4) Volgens andere bronnen ging het niet zo vlug en bleef de parochieschool nog enkele jaren voortbestaan.