Roosdaal/officiële opening Plaatselijke Openbare Bibliotheek. op 17 juni 1988

Toespraak door Hubert De Bolle, voorzitter van de Raad van Bestuur:


M.M.

Historiek van de bibliotheek, zo staat het vermeld op de uitnodiging. Uiteraard suggereert deze vermelding dat wij zouden terugkeren naar het geboortejaar van de P.O.B. en dat wij haar groei zouden beschrijven. Maar deze vermelding suggereert evenzeer te duiden dat er vroeger al, in elk van de deelgemeenten waaruit Roosdaal is ontstaan, een bibliotheek functioneerde.
In O.-L.-V.-Lombeek en in Strijtem was ze ondergebracht in de gemeenteschool. Wel veranderde ze nu en dan van lokaal, kwam zelfs op de zolder terecht en in Strijtem in het jeugdlokaal. De hoofdonderwijzer was er vele jaren de bibliothecaris en de goede werking hing af van zijn gedrevenheid. In Borchtlombeek verhuisde de bibliotheek van de toenmalige meisjesschool, nu het Sint-Franciscusinstituut, naar een lokaaltje onder de parochiezaal. Hier was het dus de parochie die de bibliotheek beheerde. In deze drie bibliotheken volstond één kast om de boeken te bergen - in O.-L.-V.-Lombeek zouden er dat 700 à 800 zijn geweest - en ook het aantal lezers was beperkt (een veertigtal in O.-L.-V.-Lombeek). Toch mogen wij het belang van deze bibliotheken niet onderschatten. Zij creëerden voor de mensen van toen vaak de enige mogelijkheid om eens een boek ter hand te nemen. In Pamel werd de bibliotheek Sint-Gaugericus eerst gehuisvest in de gemeenteschool, verhuisde later naar de zaal Ons Huis, kwam terug naar de gemeenteschool om tenslotte ondergebracht te worden in de chirolokalen. Het beheer berustte bij de parochie: de pastoor of de onderpastoor was de bibliothecaris, later verzorgde een zuster samen met één of meerdere vrijwillige medewerksters het uitlenen van de boeken. Reeds in 1924 erkende de gemeenteraad de bibliotheek Sint-Gaugericus als 'openbare volksboekerij'. In 1930 volgde de wettelijke erkenning door het ministerie van Kunsten en Wetenschappen. Aan de gemeente werden subsidies gevraagd die b.v. in 1964 7650 fr. bedroegen en 10000 fr. in 1978. Het aantal uitleningen kende hoogten en laagten, bereikte een maximum in 1964 met 10576 uitleningen. In 1986 telde de bibliotheek 2485 boeken, toen geschonken aan de P.O.B. die er 970 boeken uit selecteerde. In dit overzicht moeten wij zeker ook de gemeenteraadsbeslissing van 13 december 1971 vermelden waarbij een bibliotheek met jeugdafdeling in het oud pensionaat te Ledeberg werd opgericht. Hiervoor werden er woordenboeken, naslagwerken en tijdschriften aangeschaft en in 1972 werd de leeszaal opengesteld. Het was echter, tengevolge van de gebrekkige accommodatie en de beperkte middelen, een initiatief van korte duur.
In 1978 werd het decreet betreffende het Nederlandstalige openbare bibliotheekwerk goedgekeurd dat o.a. bepaalde dat een gemeente als Roosdaal een openbare bibliotheek moest inrichten. Unaniem besliste de gemeenteraad op 13 november 1981 dat er een bibliotheek werd opgericht, stelde op 11 december de leden van de Raad van Bestuur aan, keurde op 29 december het huishoudelijk reglement goed evenals het dienstreglement, maar de concrete uitwerking van al deze beslissingen bleef achterwege.
In 1984 werd er een werkgroep gevormd, bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende partijen, die opnieuw de oprichting van een bibliotheek moest bestuderen. Uiteindelijk bleken in 1986 de nodige financiële middelen politiek voorhanden te zijn om definitief met een bibliotheek te kunnen starten. Immers op 14 november 1986 keurde de gemeenteraad de nieuwe oprichting van de P.O.B. goed, beheerd door een Raad van Bestuur bijgestaan door een vaste Commissie van Advies. Het duurde nog wat vooraleer alle leden van de Raad van Bestuur waren aangeduid, maar op maandag 23 maart 1987 kon de Raad voor het eerst samenkomen. Van dan af vergaderde deze Raad van Bestuur al een tiental keren om in volledige overeenstemming beslissingen te nemen en advies te verstrekken i.v.m. het personeel, de samenstelling van de collectie, het aankopen van meubilair, de opening van de bibliotheek, enz. Intussen werd de vaste Commissie van Advies geïnstalleerd. De leden stelden het dienstreglement op en adviseerden o.a. ook tekenverhalen, evenals niet-Nederlandstalige werken op te nemen. Op dit ogenblik kunnen al 250 stripverhalen uitgeleend worden en zijn ook de eerste Franstalige en Engelstalige werken toegekomen. In de bibliotheek zelf werd er door de cultuurfunctionaris en door de biliotheekassistente, geholpen door andere personeelsleden, hard gewerkt. Dagelijks kwamen en komen er boeken toe, worden er gecatalogiseerd, gekaft en op rekken gezet. Dat werk zal nog wel enkele maanden duren. Vandaag beschikt de bibliotheek over 5034 boeken, waarvan 1662 jeugdboeken, 3101 boeken voor volwassenen en in de leeszaal 50 tijdschriften en 271 referentiewerken. Rekenen wij daar nog de niet verwerkte en ook de reeds bestelde boeken bij dan komen wij aan meer dan 6000 boeken. Bovendien is het krediet, voorzien in de begroting, groot genoeg om nog eens 3000 boeken aan te kopen. Bij uw bezoek aan de bibliotheek zal u trouwens merken dat er voldoende plaats is om ook deze boeken te bergen.
Er komen boeken bij, er worden gelukkig ook boeken uitgeleend. Op korte tijd is het aantal lezers gegroeid tot 455, waaraan niet minder dan 2040 boeken werden uitgeleend. Met deze cijfers, M. M., zou ik graag dit geschiedkundig overzicht afsluiten. Zij illustreren meer dan woorden de nood aan degelijk bibliotheekwerk in Roosdaal.
Maar wie de geschiedenis inkijkt blikt ook vaak naar de toekomst. Alles laat voorzien dat de erkenning door de hogere overheid op 1 januari 1989 kan en zal gebeuren. Essentieel hiervoor is dat er naast de bibliotheekassistente ook een bibliothecaris wordt aangesteld. Ik hoop dat daar binnenkort wordt over beslist. Bovendien zijn de plannen al getekend om met behoud van de bestaande lokalen, de bibliotheek uit te breiden. Uiteraard is hierover nog overleg nodig met de verantwoordelijke ambtenaren en met de Raad van Bestuur en de Commissie van Advies. Ik meen dat zo stilaan de voorwaarden worden gecreëerd om de bibliotheek te laten groeien van een uitleendienst van boeken naar een ruim informatiecentrum.
Daaraan te hebben meegewerkt en te kunnen meewerken stemt ons vandaag met vreugde.