Het verhaal deed de ronde dat op zekere dag een inspecteur aan een lerares de weg vroeg naar het bureau van de directrice. De lerares nam wat de tijd om haar collega's te verwittigen en haastte zich dan naar haar klas. Daar stelde ze vast dat de inspecteur intussen achteraan in de klas had plaats genomen en juist haar les kwam volgen. Een inspectie bracht altijd wat spanning mee, ook bij de leerlingen die dachten dat de inspecteur vooral hen kwam controleren. Was de inspecteur van het verhaal een rijksinspecteur of een diocesane inspecteur? Het antwoord op die vraag was belangrijk. Bij een gunstig advies van de rijksinspectie mocht de school rekenen op subsidies. Voor de vaste benoeming van een leerkracht was er minstens één gunstig advies van de diocesane inspectie nodig. En de leerkrachten zagen nog een ander belangrijk verschil: een diocesane inspecteur kondigde zijn bezoek meestal aan, een rijksinspecteur niet (1).
Beide inspecteurs belichaamden ook de twee 'machten' die het leven van een school reglementeerden: enerzijds het Rijk, nu de Vlaamse Gemeenschap, anderzijds het Bisdom (en het Nationaal Secretariaat van het Katholiek Onderwijs).
Tot 1981 bleef het katholiek onderwijs onder socialistische en liberale ministers van Onderwijs sterk gediscrimineerd. Minister Coens (1981-1988-1992) heeft niet alleen baanbrekende beslissingen genomen (o.a. verlenging van de leerplicht) maar heeft geleidelijk aan ook gezorgd voor een meer gelijke behandeling van het katholiek onderwijs. De vaak anti(klerikale) houding van de administratie t.o.v. het katholiek onderwijs werd omgevormd tot een meer dienstverlenende en het inspectieteam werd vanaf 1991 samengesteld uit evenveel inspecteurs uit het vrij onderwijs als uit het gemeenschapsonderwijs. Dat inspectieteam lichtte voortaan om de zes à acht jaar, gedurende een week de ganse schoolorganisatie door. En vanuit het bisdom kwamen er geen inspecteurs meer, maar begeleiders.


--------------------------------------------------------------------
(1) Al die inspecteurs kregen bij het begin van het schooljaar de lessentabellen en de data van de buitenschoolse activiteiten toegezonden en moesten bij elke wijziging verwittigd worden, zodat ze niet tevergeefs zouden komen! Het was een hele administratie!

Brief aan Karel Van Cauwelaert: