boomstructuur: startpagina >
AZ-index > artikelindex S > artikel


Stampmolen

Op de Lombeek te Borchtlombeek
 
Oude watermolen op de Lombeek. Het was eigenlijk een slagmolen/stampmolen waar uit zaden olie geslagen of gestampt werd; in 1304 door Arnuldus van Liedekerke geschonken aan de abdij van Ninove die er tot in 1796 in bezit van bleef. De molen brandde in 1912 af. Pas jaren later werd het molengebouw volledig afgebroken (1960?).
 

'overblijfselen van den verbranden molen'

Gekende molenaars: stampers of olieslagers genoemd.
1427: Jan de Slachmuelder
1450: Pieter van Snick
1462: Godevaert van Coudelare
1571: Jan de Mol, die ‘de slachmuelen met zijnen toebehoorten' met 4 dagwand grond van de abdij huurde. Opmerkelijk, het perceel van 50 roeden met de spaarvijvers voor de molen, huurde hij van de heer van Liedekerke. Daarnaast huurde Jan de Mol ook nog 3 dagwand en 80 roeden grond.
1648: Joos Van Lierde
1671: Nicolaes Van Lierde
voor 1696: Guillielmus Van Lierde (1) [+Dilbeek 30/11/1707], gehuwd met Anna Maria De Smeth.
vanaf 1696: Antoon Van Lierde, gehuwd met Anna Vanden Borre.
1706-1711: Antoon Van Lierde (2) huurde de molen samen met Jacobus Baetens, gehuwd met Anna De Smet. (3) [+Borchtlombeek 26/10/1741]
1712: Volgens het pachtboek huurde Jacobus Baetens de molen voortaan alleen, voor 50 gulden per jaar: 'Jacobus huurt de muelen met de huysinghe, nast en de andere edificien, item een block lants, weyde ende een cleyn vijverken groot 2 dachwant 25 roeden, item eenen meersch op de andere zijde van de beke groot 1 dachwant 73 roeden, tsaemen 1 bunder 45 roeden.' (4)
1742: Zoon Andreas Baetens [+ Borchtlombeek ca 1751] nam de huur over. Hij was gehuwd met Anna Verhertbrugge [+Borchtlombeek 11/4/1784].
ca 1765 tot ca. 1777: Jan Francis Van Audenrode, gehuwd met Catharina Van Lierde.
1787: Volgens een staat van goed van de abdij van Ninove, 'een watermolentje met 145 roeden (37 a 6 ca) hof en broek, verpacht voor 45 gulden'.
vanaf 1807: Henricus Steppé, getrouwd met Anna Francisca Schoonjans. Waarschijnlijk heeft Anna Francisca, na de dood van haar man in 1827, met de hulp van enkele van haar kinderen de stampmolen laten verder draaien tot in 1856 toen dochter Catharina Petronella trouwde met Leopoldus De Ro en zij de stampmolen overnamen.
rond 1900: Henricus Constantinus Van Roy, gehuwd met Sophia Leonia Moriau. Zij werden opgevolgd door zoon Emilius Ludovicus en daarna door kleinzoon Richard Victor. (5)

Op nr 22 van de Stampmolenstraat staat nog steeds het voormalig (intussen aangepast) molenaarshuis; ca 1976 nog als volgt omschreven: ‘Geknikte baksteenbouw met één verd. van zeven traveeën met zadeldak (pannen) uit XIX, met een bouwnaad na de vijfde travee voor de opkamers. Rechth. deur met arduinen omlijstingen en rechth. vensters met boven- en onderdorpels van arduin.’ (6)


foto 2009


Wat verwijderd van de Lombeek werd (na de brand?) een nieuw molengebouw opgericht. Ook ‘stampmolen, zelfs stampkot' genoemd.
Uiteraard werd daarbij van waterkracht overgeschakeld naar motoren.

Heden is dit gebouw voor bewoning aangepast, gerenoveerd. (Stampmolenstraat nr 20A Roosdaal)


-------------------------------------------------------------------
(1) Werd daarna molenaar te Anderlecht en dan te Dilbeek.
(2) Werd daarna molenaar te Dilbeek.
(3) Anna De Smet was de weduwe van Guilielmus Van Lierde.
(4) Willy Baetens in 'Rausa', tijdschrift van Erfgoed Rausa, 5e jg, 2017, nr 7. Aldaar p. 20.
(5) In de ‘Beroepengids Roosdaal' van 1986 werden Van Roy-Notaerts nog als molenaars vermeld.
(6) In 'Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen' 2n Vlaams Brabant Halle Vilvoorde, 2e druk 1977, 827 p. Aldaar p. 76.