boomstructuur: startpagina >
AZ-index > artikelindex D > artikel


De Klerck Victor (1)

De Dikke van Pamel

Geboren te Pamel op 14 juni 1848 en er gestorven op 16 februari 1885. Victor woonde in het ouderhuis aan de Kerkhofstraat, in de schaduw van de (oude) kerk aan de Dender.
De eerste levensjaren lieten niet vermoeden dat hij zo zwaarlijvig zou worden (2), maar vanaf 'zijn vierde of vijfde jaar begon zijn lichaam zo in omvang toe te nemen dat hij, acht jaar oud, niet meer op een gewone schoolbank kon zitten, ...' (3). In de gemeenteschool op Ledeberg gaf de meester hem dan ook een 'ruimere plaats'. Op zijn elfde zou hij al 112 kg hebben gewogen!? Als dat zo was zullen velen hem toen wel al de Dikke hebben genoemd. Na zijn schooltijd (4) hielp hij, zoals toentertijd gebruikelijk, op de boerderij van zijn ouders.
Negentien jaar oud riep men hem naar Brussel voor de loting/keuring als mogelijk soldaat. Maar gezien hij toen al 225 kg woog (5) kon hij niet in een gewone treinwagon. Werd hij toch meegevoerd in een goederenwagon of in de postwagen, of voerde men hem erheen in een kar? Blijkbaar geraakte hij in Brussel, waar vele nieuwsgierigen hem opwachtten. De Dikke werd, niet zo verwonderlijk, afgekeurd.
Weliswaar schreef pastoor Van Eyndhoven dat de Dikke tot zijn vijfentwintig jaar een fris en gezond voorkomen had. 'Hij was groot, zwaar en struis, maar zo wel gebouwd dat men zich niet zelden met verwondering afvroeg, waar bij hem al dat gewicht verborgen was'. Een gezellige jongeling (6) was hij, die zich gaarne vermaakte 'in vergaderingen zijner dorpsgenoten', altijd gekleed in een blauwe lijnwaden kiel (7). Ook Sis Barbé beweerde: recht als een eik, met blozend gezicht, blauwe ogen en een 'Sinterklaasbaard' (8).
Maar daarna '... begon handenarbeid hem al meer en meer te bezwaren en weldra werd het hem helemaal onmogelijk nog boerenwerk te verrichten.' (9) Hij had het lastig, zeker bij warm weer. Dan verschool hij zich in de koele kelder of ging waggelend en hijgend naar de Dender en zocht er verfrissing langs de boord of drijvend op het water.
Intussen was hij ook buiten Pamel bekend geraakt als 'de Dikke van Pamel' of 'le Gras de Pamel'. Vooral 's zondags, wanneer hij naar de kerk ging, kwamen vaak (rijen) kijklustigen naar Pamel afgezakt. Anders kregen ze hem moeilijk te zien, want de Dikke moest niet weten van al dat nieuwsgierig gedoe. Het werd hem trouwens te bar, ging niet meer naar de mis, verschool zich in de kelder, ging achter de deur van de herberg liggen zodat vreemdelingen niet binnen geraakten. Vrij zeker is ook dat hij rond 1878 het voorstel kreeg om zich tijdens de wereldtentoonstelling in Parijs in een 'barak' te laten 'aangapen', maar de Dikke sloeg dit lucratief aanbod (100 000 fr.!?) verontwaardigd van de hand (10).
Ook na zijn dertigste bleef de Dikke verzwaren, zijn lichaam werd ondraaglijk. Het werden jaren van lijfelijke miserie, van lichamelijke en mentale aftakeling (11). Niets meer van die vroegere frisheid en zindelijkheid, alleen (mede)lijden.
Was zijn zwaarlijvigheid erfelijk, een ziekelijke aandoening? Zeker waren ook een onverzadigbare eetlust, zoetigheden en vele pinten bier oorzaak. Bij zijn overlijden werd met gewicht, lengte en omvang gegoocheld, allemaal schattingen want de Dikke wou niet gewogen worden, en alleen de kleermaker mocht hem meten. Volgens de 'Gazette van Gent' (12) woog hij 'meer dan 300 kilos, was ruim 2 meters lang ...', maar twee dagen later schreef diezelfde krant dat hij maar 550 pond (ong. 275 kg) woog, 1,93 m groot was en 'zijne billen hadden een dikte van eenen meter omvang.' In 'Den Dender-Bode' (13) woog de Dikke in eenzelfde artikel eerst 300 kg, daarna 'amper' 252 kg, zijn buikomtrek bedroeg 2 m. Volgens pastoor Van Eyndhoven woog hij ongeveer 300 kg en was hij 2 m dik, Sis Barbé schatte een gewicht van 325 kg (14).

Rond 1985 zorgden het Davidsfonds-Roodaal en het gemeentebestuur ervoor dat de Dikke in het honderdste jaar na zijn overlijden werd herdacht en in 2001 kreeg Pamels beroemdheid aan de Dender een standbeeld, in 2019 ook een beeldverhaal.



-------------------------------------------------------------------
(1) Ook De Clerck, De Klercq, De Clercq.
(2) Toch zou hij bij zijn geboorte 7 kg hebben gewogen!?
(3) Jozef De Moortel: 'De Dikke van Pamel' in Toerisme, 1 augustus 1941; naar de woorden van Sis Barbé.
(4) Het is onduidelijk hoelang de Dikke naar de gemeenteschool is geweest.
(5) Was toen 1,80 m groot.
(6) Ook al typeerden anderen hem dan weer als bazig.
(7) Hendrik Van Eyndhoven: 'De Dikke van Pamel' in Eigen Schoon, 1912. Aldaar pp. 187-191.
(8) Jozef De Moortel: o.c.
(9) Hendrik Van Eyndhoven: o.c.
(10) Hoewel ook werd beweerd dat gemeentesecretaris De Vidts hem eerst kon overhalen, maar dat hij uiteindelijk niet wou vertrekken.
Volgens pastoor Van Eyndhoven zouden er meermaals voorstellen in die zin zijn gedaan.
(11) Hij begon te 'missen' zei Sis Barbé.
(12) Van 20/2/1885.
(13) Van 22/2/1885.
(14) Enerzijds schreef secretaris De Vidts in het bevolkingsregister: 'pesait 215 k. un an avant son décès'. Moeilijk te geloven, want dan zou de Dikke toen minder hebben gewogen dan bij de keuring. Anderzijds woog hij, volgens een naschrift bij de doopakte van zijn broer, veel meer, namelijk 360 kg!